|
|
De vrolijke merengue is de meest populaire en meest verspreide Dominikaanse dans en wordt daar bij elke feestelijke gelegenheid, religieus of werelds, ten gehore gebracht, met als hoogtepunten het jaarlijkse Merengue Festival in de zomer, het karnaval en het Latin Music Festival aan El Malecon in Santo Domingo. De merengue werd populair tegen het midden van de 19de eeuw. Niet veel later verspreidde zij zich over het hele Caraibische gebied en over Zuid-Amerika, mede door toedoen van de Dominicaanse dictator Trujillo. De man, regerend van 1930 tot 1961, stamde zelf van boeren af en maakte er een erezaak van om de merengue te promoten. De maatschappij-kritische teksten moesten er wel aan geloven, maar hij verschafte de musici een forum.
De merengue is nu een van de gevestigde Latijns-Amerikaanse dansen en één van de weinige die naast de salsa standhoudt.
De verspreiding van de merengue ging niet altijd zo gemakkelijk. In 1849 werd in Puerto Rico een dans verboden op bevel van gouverneur Pezuela. Het besluit ging als volgt: "De dans, algemeen gekend als de merengue, zaait verdorvenheid op dit eiland onder de mensen die haar dansen en is een schandelijk zicht voor diegenen die haar aanschouwen. Vanaf heden wordt zij verboden, op straffe van een boete van 50\\$ voor diegene die haar in zijn huis toelaat en 10 dagen celstraf voor diegene die haar danst."
Er wordt beweerd dat de oorsprong van deze dans in Cuba ligt. Het zou een onderdeel geweest zijn van de Cubaanse URPA of UPA Habanera en vervolgens door de Dominicanen tot een onafhankelijke muziekstijl zijn ontwikkeld.
Er doen twee leuke verhalen de ronde over het ontstaan van de merengue. Het meest aannemelijke vertelt hoe de slaven die aan elkaar geketend waren zich daardoor gedwongen zagen met één been te slepen terwijl ze suiker sneden op de slagen van de drums. Een tweede vertelt over een grote held die aan zijn been werd gewond in één van de vele revoluties in de Dominicaanse Republiek. Toen zijn dorpelingen hem verwelkomden met een groot feest voelden de dansers zich verplicht, uit eerbied en meegevoel, te hinken en met hun voet te slepen.
De merengue werd vermoedelijk genoemd naar het mengsel dat men maakt van suiker en opgeklopt eiwit. Omdat het opzweept en luchtig en schuimig is, wie weet? Op Haiti bestaat er een gelijkaardige dans die de meringue heet, met Creoolse teksten, meer melancholie en waarbij de gitaar de plaats van het accordeon inneemt.
Er is heel wat variatie in snelheid bij de merengue. De Dominicanen houden van merengue die steeds sneller wordt naar het einde van de dans toe. Op landelijke Dominicaanse dansvloeren draait men vaak een bolero die plots overgaat in een merengue om te eindigen als een lichte, snelle jive. De meer bekende ballroom-merengue daarentegen is trager, met minder hevige heupbewegingen.
De basispassen van de merengue zijn heel eenvoudig. Men danst op 2 x 4 tijden, in koppel, de man met zijn rechterarm rond de vrouw en haar leidend met haar rechterhand in zijn linker. Dit kan op twee manieren: in onafscheidelijke wals-houding, of met individuele figuren zonder elkaars hand los te laten.
De traditionele bezetting voor een merengue-orkest bestaat uit, de guïra (= soort kalebas), de guayano (= metalen rasp, afgeleidt van de keukenrasp), de accordeon en de bass drum. Door de invloed van de Puertoricaanse danza gebruikt men op vele plaatsen in de Dominicaanse Republiek ook de bombardino, een kleine tuba.
Sinds de zestiger jaren met als voortrekker Johnny Ventura, worden ook high-tech instrumenten gebruikt en is de merengue sterk onderhevig geweest aan Noord-Amerikaanse invloeden. Het ritme is echter zo goed als onveranderd, zelfs in radicale versies zoals die van de momenteel populaire Juan Luis Guerra.
De merengue-orkesten hebben de bijnaam pri pri of ook wel perico ripiao (=hevige parkiet).
De meest bekende componist van merengues was Luis Alberti. Met het nummer "Compadre Pedro Juan" verwierf hij internationale bekendheid.
Een belangrijke variatie op de merengue is de pambiche. De pambiche is rustiger, eenvoudiger en romantischer en werd 1916 in Puerto Plata uitgevonden om de U.S. mariniers , de toenmalige bezetters, te plezieren. Het enige alternatief in die dagen om met een meisje te dansen was de hyperkinetische foxtrot.
De pambiche dankt zijn naam aan de verbastering van Palm Beach.
